زمین تنها سهامدار ماست: داستان جنجالی مالکیت برند پاتاگونیا و مأموریت نجات سیاره
پنج‌شنبه، ۲۳ اسفند ۱۴۰۳
ایون شوینارد، بنیان‌گذار برند مشهور پاتاگونیا، یکی از پیشگامان کسب‌وکارهای پایدار و مسئولیت‌پذیر است. او که در سال ۱۹۳۸ در آمریکا متولد شد، ابتدا به‌عنوان یک صخره‌نورد و صنعتگر فعالیت می‌کرد و برای خود و دوستانش تجهیزات صخره‌نوردی می‌ساخت. همین علاقه او به طبیعت و ماجراجویی، مسیرش را به سمت تأسیس پاتاگونیا هدایت کرد؛ برندی که امروز به یکی از معروف‌ترین نام‌ها در دنیای پوشاک تبدیل شده است.
اما آنچه شوینارد را از دیگر کارآفرینان متمایز می‌کند، نگاه ویژه‌اش به محیط زیست است. او از همان ابتدا تلاش کرد تا کسب‌وکار خود را فراتر از سودآوری، به ابزاری برای محافظت از زمین تبدیل کند. این نگاه در نهایت منجر به تصمیمی تاریخی شد: او تمام مالکیت پاتاگونیا را به زمین و سازمان‌های غیرانتفاعی اختصاص داد!
زمین، تنها سهامدار ماست!
ایون شوینارد در بیانیه‌ای که در ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۲ منتشر کرد، اعلام کرد:
«اگر امیدی به داشتن سیاره‌ای شکوفا داشته باشیم—چه برسد به یک کسب‌وکار—همه ما باید با منابعی که در اختیار داریم، هر آنچه می‌توانیم انجام دهیم.»
او توضیح می‌دهد که هیچ‌گاه علاقه‌ای به تاجر شدن نداشت و تنها به دنبال ساخت تجهیزات باکیفیت برای صخره‌نوردان بود. اما با مشاهده بحران‌های زیست‌محیطی، پاتاگونیا را متعهد کرد تا رویکردی متفاوت در کسب‌وکار داشته باشد.
این برند به تدریج تغییرات مهمی را اعمال کرد؛ از استفاده از مواد پایدار گرفته تا تخصیص ۱٪ از فروش سالانه به امور خیریه. همچنین، در سال ۲۰۱۸، رسالت اصلی شرکت را به‌طور رسمی این‌گونه تعریف کرد:
«ما در کسب‌وکار هستیم تا سیاره خانه‌مان را نجات دهیم.»
اما شوینارد معتقد بود که این اقدامات کافی نیست. او به دنبال راهی بود که بتواند منابع بیشتری را برای مبارزه با بحران‌های زیست‌محیطی اختصاص دهد، بدون اینکه شرکتش در معرض خطر از دست دادن ارزش‌های اصلی‌اش قرار بگیرد. انتخابی که هیچ‌کس انتظارش را نداشت!
دو گزینه پیش روی شوینارد و تیمش بود:
فروش شرکت و اهدا کردن تمام پول به خیریه‌ها؛ اما در این صورت، هیچ تضمینی وجود نداشت که مالک جدید به ارزش‌های پاتاگونیا پایبند بماند.
عرضه عمومی سهام شرکت در بورس؛ اما این راه، شرکت را تحت فشار سهام‌داران برای سود کوتاه‌مدت قرار می‌داد و می‌توانست پویایی و مأموریت اصلی آن را از بین ببرد.
پس، یک راه جدید خلق کردند:
پاتاگونیا، یک شرکت هدف‌محور
به جای اینکه پاتاگونیا را به‌صورت عمومی عرضه کنند، آن را به یک شرکت هدف‌محور تبدیل کردند:
۱۰۰٪ سهام دارای حق رأی به «صندوق هدف پاتاگونیا» منتقل شد تا اطمینان حاصل شود که شرکت همچنان بر اساس ارزش‌های اصلی خود اداره می‌شود.
۱۰۰٪ سهام غیررأی‌دهنده به سازمانی غیرانتفاعی به نام «هولدفست کالکتیو» اهدا شد، که تمام سود سالانه شرکت را صرف مبارزه با بحران زیست‌محیطی می‌کند.
به این ترتیب، از این پس تمام درآمد پاتاگونیا (که پس از هزینه‌ها باقی می‌ماند)، برای حفاظت از محیط زیست و مقابله با تغییرات اقلیمی استفاده خواهد شد.
یک الگوی جدید برای کسب‌وکارها
این اقدام جسورانه نشان می‌دهد که مدل‌های جدیدی برای کسب‌وکار امکان‌پذیر است؛ مدل‌هایی که در آن‌ها، موفقیت فقط به معنی سود مالی نیست، بلکه می‌تواند به نجات زمین نیز کمک کند.
ایون شوینارد با این تصمیم تاریخی، نه‌تنها آینده پاتاگونیا را تضمین کرد، بلکه الگویی الهام‌بخش برای تمام کارآفرینانی شد که به دنبال ایجاد تغییرات مثبت در جهان هستند.
با وجود عظمت زمین، منابع آن بی‌پایان نیست؛ اما اگر متعهد شویم، هنوز هم می‌توانیم آن را نجات دهیم و برای آیندگان حفظ کنیم. 🌍💚